Zwakke lateien

Bij het bepalen van een vermoedelijk oorzaak van scheurvorming kunnen we te maken hebben met een stabiele scheur; schade die niet verder ontwikkeld (ontstaan door krimp en kruip) of een instabiele scheur; schade die zich verder ontwikkeld (bv door verzakking van fundering). Hier moet eerst de oorzaak worden weggenomen voor er een goede reparatie uitgevoerd kan worden.

Oorzaken scheurvorming

Scheurherkenning

Ter plaatse van gevelopeningen:

Doorbuiging van de latei doorhangen van bovendorpels
Taps toelopende scheuren vanuit de hoeken bij de oplegging van de latei
Het driehoekvormig of als strook loskomen van bovenliggend metselwerk
Scheur in het midden van de onderzijde van het metselwerk
Gescheurde en uitgevallen voegen boven een latei

Ontbreken van (goed functionerende) lateien

De druksterkte van metselwerk is groot en de treksterkte relatief gering.

Bij een overspanning in metselwerk zal de overspanning van nature een drukboog vormen.
Een rechte overspanning in het metselwerk is slechts mogelijk voor kleine afmetingen. En als dat wordt uitgevoerd, dan verdient het de voorkeur om een zogenaamde rollaag aan te brengen die aan de zijkanten schuin in de muur begint. Op die wijze zijn de voegen van de rollaag enigszins wigvormig. Als er een steen uit deze rollaag dreigt te zakken, dan blijft deze door die wigvorm vastgeklemd zitten, waardoor een zijdelingse druk ontstaat.
Naast een boogvormige overspanning in metselwerk kan het metselwerk ook door een balk worden gedragen, oftewel een latei.

Ontbreken van (goed functionerende) lateien

Een ontwerpfout of uitvoeringsfout is vaak de oorzaak van dergelijke schade.
Om het bovenliggende metselwerk te kunnen dragen moet een latei van voldoende sterkte zijn (berekend op zwaarte en overspanning).
Als een latei niet voldoet of onvoldoende gedimensioneerd is zal hij onder het gewicht van het bovenliggende metselwerk gaan doorbuigen (In de praktijk lopen deze scheuren vanuit de hoeken meestal driehoekvormig schuin naar boven).
Bij doorbuiging van balken of lateien zal het metselwerk in het midden het sterkst belast worden op trek en dus de neiging hebben om aan de onderzijde te scheuren.

Herstel is op velerlei manieren meestal relatief eenvoudig mogelijk, bij te overbruggen overspanningen van meer als 3,50 adviseren wij altijd om een constructeur te raadplegen.

Er kan ook preventief gekozen worden om het metselwerk boven sparingen te versterken. Dit wordt bijvoorbeeld aangeraden voordat (houten)kozijnen worden vervangen door nieuw (kunststof) kozijnen. Heeft u twijfel over bepaalde afwijkingen in uw gevel? U heeft duidelijkheid na een bouwkundige keuring.